Zorginstellingen en zorgverzekeraars zijn gelukkig telkens transparanter over de tarieven die zijn afgesproken. Er is nog steeds veel werk aan de winkel, maar het gaat de goede kant op. Met de data die beschikbaar is besloten wij een onderzoek te doen naar vijf noordelijke ziekenhuizen en de afgesproken tarieven met Menzis. De ziekenhuizen zijn het UMCG, Martiniziekenhuis, Ommelander Ziekenhuis Groep (tevens dochter van UMCG), Treant Groep en het Wilhelmina ziekenhuis en de data is afkomstig van de website van Menzis. We namen alle verschillende behandelingen mee waarin een afstandselement is opgenomen (oftewel, zorg zou gedeeltelijk op afstand verleend kunnen worden). We kwamen uit op 223 verschillende behandelingen.
Het mooie van het Nederlandse stelsel is dat de NZA met de zorgproductenstructuur vaststelt wat er binnen een behandeling valt. Op deze manier kun je dus goed vergelijken tussen ziekenhuizen op wachttijd, kosten en kwaliteit. Wij letten hier met name op de kosten, omdat we al eerder hadden onderzocht dat de kostprijzen niet altijd even accuraat waren. Dit keer gaan we de diepte in door een analyse te maken op de 223 verschillende behandelingen. En de resultaten zijn zoals je misschien kan verwachten niet heel positief.
We hebben gekeken naar de prijs per ziekenhuis, de gemiddelde prijs over de ziekenhuizen, de standaarddeviatie en de variatiecoëfficiënt. Doordat de ziekenhuizen allemaal noordelijk zijn gelegen en de inhoud nagenoeg hetzelfde is, zou te verwachten zijn dat prijzen nagenoeg gelijk zijn. Dat betekent dat de prijs per ziekenhuis en het gemiddelde dicht bij elkaar zou moeten liggen en de standaarddeviatie en de variatiecoëfficiënt laag moeten zijn. Een hoge variatiecoëfficiënt geeft namelijk aan dat de spreiding hoog is. Met karakteristieken die zo dicht bij elkaar liggen zou de variatiecoëfficiënt niet veel hoger moeten zijn dan 0.25, anders gaat er iets niet goed in de kostprijsbepaling, of de prijsafspraak voor deze specifieke declaratiecode. We hebben alle data samengevoegd in een dashboard dat door iedereen is te raadplegen. Voor prijzen die boven de 885 euro liggen hebben we 885 ingevuld, aangezien dit het maximale eigen risico is.
Uitzonderlijke prijzen
Nemen we een kijkje in ons dashboard dan zien we voor de behandeling voor “1 of 2 polikliniek bezoeken / consultaties op afstand met beeldvormend onderzoek (röntgen, echo, CT of MRI) bij Jicht” dan zien we dat de Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG) sterk onder de prijzen zit van de andere vier ziekenhuizen. Aangezien de variatiecoëfficiënt 0.14 bedraagt is het waarschijnlijk dat de OZG een manier heeft bedacht om zorg aanzienlijk goedkoper aan te kunnen bieden, of toch niet de optimale prijsafspraak heeft gemaakt. Mocht het eerste het geval zijn dan is het te hopen dat ze de manier van werken deelt met het UMCG (de eigenaar), aangezien de prijzen bijna 200 euro uit elkaar liggen:
Aan de rechterkant zie je de prijzen die per ziekenhuis zijn afgesproken. Aan de onderkant zie je de variatiecoëfficiënt. Te zien is dat er slechts 1 partij sterk afwijkt in de prijs.
Behandelingen uit balans
Voor bijna elke behandeling zien we wel afwijkingen. Soms zijn de afwijkingen minder groot, maar soms zitten er ook behandelingen tussen die meer dan 2,5 keer zoveel kosten bij drie ziekenhuizen, dan bij de andere twee. Een voorbeeld hiervan is de behandeling: 1 polikliniekbezoek / consultatie op afstand bij algemene klachten. Over het algemeen betekent dit een consult van +- 20 minuten met nog wat tijd om het dossier op orde te maken. Met een specialisten tarief variërend tussen de 85 en 150 euro per uur zou je hiervoor maximaal 75 euro kwijt zijn (en zelfs dat is al veel). Neem hierbij nog wat overheadkosten op en je zou niet boven de 100 euro uit komen. Voor drie van de vijf ziekenhuizen lijkt dit bijna goed te gaan met prijzen van 100 euro (Treant), 101.50 euro (OZG) en 103.24 euro (Martini). Wat het UMCG en Wilhelmina ziekenhuis allemaal in het consult stoppen voor algemene klachten is niet duidelijk, maar met een prijs van 260.77 euro voor beide partijen is dit een bijzonder lucratieve behandeling. Zeker wanneer we in acht nemen dat het UMCG geen vrijgevestigde specialisten in dienst heeft en daardoor de loonkosten ook lager liggen.
Te zien is dat de variatiecoëfficiënt hoog is en de afwijking tussen prijzen ook bijzonder is. Het lijkt erop dat de kostprijsbepaling en de contractafspraak voor deze behandeling niet helemaal in balans is. Dit betekent ook dat er ruimte is voor verbetering.
Goedkoop of toch niet?
Is honderd euro dan goedkoop? Op basis van de versimpelde kostprijscalculatie lijkt het redelijk oké te zijn. Zeker wanneer we het in perspectief plaatsen van de Amerikaanse zorgprijzen die als extreem duur zijn bestempeld. Alhoewel…
De prijs voor de behandeling geldt ook voor een digitaal consult (consult op afstand). De overhead kosten zijn lager en met goede automatiseringsoplossingen zul je ook efficiënter moeten kunnen werken toch? In Amerika weten ze dit wel. Zelfs zonder verzekering kun je daar een consult op afstand krijgen voor 59 dollar of minder bij erkende dokters. Dat is bijna twee keer zo goedkoop als de “goedkoopste” variant in Nederland en dan heb je nog niet eens je zorgpremie meegenomen. We hebben in Nederland dan ook nog veel te winnen op het gebied van kostprijsbepalingen in de zorg, zodat er goed gekeken kan worden welke zorg goed en effectief geleverd wordt en voor welk tarief. Vanuit de Pollinator Group bieden we hulp aan verzekeraars en zorginstellingen bij het optimaliseren van kostprijzen, benchmarken en optimalisatievraagstukken. Voor vragen hierover kun je altijd een mail sturen naar jeroen@pollinatorgroup.org.
